Αριθμός δημοσιεύσεων

Για το 2016 καταγράφονται 10.989 ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά που ευρετηριάζει το σύστημα Web of Science. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος σε σχέση με τα δυο προηγούμενα έτη και βρίσκεται πολύ κοντά στο υψηλότερο αριθμό που καταγράφηκε (2012: 11.203). Σε πιο μακροσκοπικό επίπεδο (οκταετία 2009-2016), οι ετήσιες διακυμάνσεις είναι της τάξης των λίγων εκατοντάδων δημοσιεύσεων. Χαρακτηριστικό που ίσως συνηγορεί ότι το διαχρονικά ανώτατο όριο των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι περί τις 11.000 δημοσιεύσεις και ίσως λίγο περισσότερο. Για το 2016, ο ρυθμός αύξησης των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι όμοιος με εκείνον των χωρων του ΟΟΣΑ και της ΕΕ (1,02), ενώ αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των δημοσιεύσεων σε σχέση με την εθνική δαπάνη για Ε&Α, η Ελλάδα παραμένει στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ, υποδηλώνοντας υψηλή «παραγωγικότητα» του ελληνικού ερευνητικού συστήματος όσον αφορά την παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων. 

Αριθμός Αναφορών

Όσον αφορά την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα, οι ελληνικές δημοσιεύσεις τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον, αφού οι αναφορές σε ελληνικές δημοσιεύσεις διατηρούν την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών. Για το 2016, οι ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις έλαβαν 392.230 αναφορές, αριθμός αναφορών που συνιστά την υψηλότερη διαχρονικά τιμή που έχει καταγραφεί. Επιπλέον, παρουσιάζουν διαχρονικά μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, ενώ τα σχετικά μερίδια της χώρας στον αριθμό αναφορών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ επίσης συνεχίζουν να αυξάνονται. Το ποσοστό των ελληνικών δημοσιεύσεων που λαμβάνουν αναφορές, δείκτης που συνδέεται άμεσα με την πρωτοτυπία και την ποιότητα του ερευνητικού έργου και την αναγνωρισιμότητα των επιστημόνων συγγραφέων, συνεχίζει να αυξάνεται καθώς και να ξεπερνά τα αντίστοιχα ποσοστά – μέσους όρους της ΕΕ και του ΟΟΣΑ.

Δείκτες Απήχησης - Υψηλή Απήχηση

Αντίστοιχα, ο δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων συνεχίζει να αυξάνεται (7,13 για το 2016) και μάλιστα να διευρύνει την απόσταση από τους δείκτες απήχησης των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Από την άλλη, ο σχετικός δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων, δείκτης που υποδεικνύει κατά πόσο ο μέσος όρος των αναφορών που λαμβάνουν οι δημοσιεύσεις της Ελλάδας προσεγγίζει το διεθνή μέσο όρο αναφορών, εξακολουθεί την ανοδική πορεία που εμφανίζει σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2002-2016, ξεπερνώντας τους μέσους δείκτες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Ως προς τους βιβλιομετρικούς δείκτες που καταγράφουν την υψηλή απήχηση για τις δημοσιεύσεις (αριθμός ή ποσοστό επί του συνόλου των δημοσιεύσεων που κατατάχθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο στο 1%, 5%, 10%, 25% και 50% των δημοσιεύσεων με την υψηλότερη απήχηση ανά έτος και θεματική περιοχή), η αντίστοιχη κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων ήταν 1,9%, 7,0%, 12,6%, 27,6% και 50,2%. Για πρώτη φορά οι ελληνικές δημοσιεύσεις ξεπέρασαν τον παγκόσμιο μέσο όρο για όλες τις κατηγορίες ποσοστών (1%, 5%, 10%, 25% και 50%). Σημαντική παραμένει επίσης η συμμετοχή / ηγεσία των Ελλήνων επιστημόνων στις δημοσιεύσεις με υψηλή απήχηση. Σε ποσοστό 24,5% των δημοσιεύσεων με ελληνική συμμετοχή που ανήκουν στο top 1%, ο πρώτος συγγραφέας προέρχεται από ελληνικό φορέα. Στο top 5% το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 36,8% και στο top 10% σε 42,9%.

Κυριότεροι συντελεστές στην παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων

Για την χρονική περίοδο 2002-2016, οι τρεις σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, και τα Δημόσια Νοσοκομεία, τα οποία ωστόσο παρουσιάζουν τάσεις μείωσης μετά το 2011. Αναφορικά με τα ποσοστά δημοσιεύσεων με αναφορές, τα πρωτεία έχουν τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ, ενώ ακολουθούν οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, τα Δημόσια Νοσοκομεία και τα Πανεπιστήμια. Υψηλότερη απήχηση από τον παγκόσμιο μέσο όρο επιτυγχάνουν οι δημοσιεύσεις που προέρχονται από τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα, οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, τα Πανεπιστήμια και τα Δημόσια Νοσοκομεία. Ως προς τα έξι κύρια επιστημονικά πεδία, στο πεδίο “Natural Sciences” την υψηλότερη απήχηση μεταξύ των φορέων επιτυγχάνουν οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, στο πεδίο “Engineering & Technology” οι Λοιποί Εκπαιδευτικοί Φορείς, ενώ στα πεδία “Medical & Health Sciences”, “Agricultural and Veterinary Sciences”, “Social Sciences” και “Humanities and the Arts” τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από την ΓΓΕΤ.

Κατανομή ανά επιστημονικό πεδίο - επιστημονικές περιοχές αριστείας 

Όσον αφορά την κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων σε επιστημονικά πεδία, οι περισσότερες ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο “Natural Sciences”, ακολουθούμενο από το πεδίο “Medical & Health Sciences” (με τάσεις μείωσης), το πεδίο “Engineering and Technology”, και το πεδίο “Social Sciences”. Κατά την πενταετία 2012-2016 οι ελληνικές δημοσιεύσεις που έχουν μεγαλύτερη απήχηση από τον μέσο όρο των αντίστοιχων δημοσιεύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο (όπου τιμές σχετικού δείκτη απήχησης άνω του 1) εντοπίζονται σε 38 θεματικές περιοχές του “Natural Sciences”, 34 εξειδικευμένες περιοχές του “Medical & Health Sciences”, 25 περιοχές του “Engineering & Τechnology”, 11 περιοχές του “Social Sciences”, 4 περιοχές του “Agricultural and Veterinary Sciences” και 2 περιοχές του “Humanities and the Arts”.

Συνεργασίες

Ως προς τις επιστημονικές συνεργασίες για την παραγωγή ελληνικών δημοσιεύσεων, την περίοδο 2002-2016 αποτυπώνεται διαρκής αύξηση στις συνεργασίες με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, τάση που σηματοδοτεί την αυξανόνομενη δικτύωση των Ελλήνων επιστημόνων, καθώς και συνεχής πτώση των δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται από μόνο ένα ελληνικό φορέα. Ο μεγαλύτερος αριθμός συνεργασιών καταγράφεται με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Σε όλα τα επιστημονικά πεδία, ο σχετικός δείκτης απήχησης είναι σημαντικά μεγαλύτερος στις περιπτώσεις των δημοσιεύσεων που έχουν γίνει κατόπιν διεθνούς συνεργασίας.